Najdawniejsze dzieje Borowej |
Napisał: Szczepan Komoński | |||||||
piątek, 23 lutego 2007 | |||||||
Strona 1 z 5
W północno-zachodniej części dawnego powiatu mieleckiego w dolinie ujścia Wisłoki do Wisły leży wieś Borowa. Położona jest w regionie Kotliny Sandomierskiej w subregionie Niziny Nadwiślańskiej.
Powierzchnia wsi jest płaską równiną rozciągającą się na wysokości 156,0 - 159,3 m n.p.m., gdzie różnica wysokości względnych nie przekracza 3 m. Wschodnią granicę wsi wyznacza rzeka Wisłoka oddzielona wałem przeciwpowodziowym, za którym rozciąga się kępa. Ciągnie się ona szerokim pasem nad brzegiem Wisłoki, gdzie wśród zarośli i drzew "kępowatych" spotkać można olbrzymich rozmiarów topole nadwiślańskie. Na prawym brzegu Wisłoki na wprost Borowej leży wieś Kliszów. Od południa pola uprawne i niewielki obszar leśny zwany Laskiem Pławskim oddziela wieś od Pława i Czermina.Zachodnią granicę wyznacza rzeka Breń i pola uprawne, za którymi leży wieś Sadkowa Góra z przysiółkiem Ujście. Na północy wieś graniczy z Lisówkiem, dawnym obszarem dworskim. Z południowego - wschodu na zachód przebiega główna droga z Mielca do Szczucina, od której w kierunku północnym i południowym biegną drogi boczne. Jedna z nich od rynku poprzez Ujście łączy wieś z Gawłuszowicami, a druga przez przysiółek Gizową łączy wioskę z Czerminem. Wzdłuż głównej i bocznych dróg usytuowane są zabudowania wiejskie. W skład wioski wchodzi wiele przysiółków o następujących nazwach: Kolonia, Dwór, Piasek, Górki, Oś. Nauczycielskie, Miasto (Rynek), Stara Wieś, Sicina, Błonie, Ciechowa, Gizowa i Mysonówka. Nazwa wsi pochodzi od topografii terenu, bowiem osada powstała na terenie Puszczy Sandomierskiej wśród lasów sosnowych zwanych borami. Od 1972 roku wieś jest siedzibą gminy, w skład której wchodzi obecnie 10 sołectw: Borowa, Wola Pławska, Orłów, Pławo, Sadkowa Góra, Gliny Małe, Gliny Wielkie, Surowa, Górki i Łysakówek. W 1993 roku Ostrówek i Gawłuszowice zostały włączone do gminy Gawłuszowice. Borowa zajmuje obszar 10,83 km2, na którym mieszka 1585 osób. Początki osadnictwa prehistorycznego na terenie Borowej sięgają okresu mezolitu, który datuje się na około 8-5 tys. lat p.n.e. Jest to wynik badań archeologicznych przeprowadzonych w sierpniu i wrześniu 1992 roku przez Piotra Miturę, pracownika Muzeum Okręgowego w Rzeszowie. Ludność mezolityczna prowadziła żywot koczowniczy połączony z gospodarką zbieracko - łowiecką, w której wyraźnie wzrastała rola rybołówstwa. Miejscami obozowisk były piaszczyste wydmy i niskie terasy rzek. Pierwsza historyczna wzmianka dotycząca Borowej pochodzi z 1388 roku, kiedy to sędzia ziemski krakowski Drogomir uposażył parafię. W roku 1374/5 był starostą sandomierskim, a od drugiej połowy 1376 r. sędzią ziemi krakowskiej. Urząd ten zatrzymał do śmierci i łączył go w 1382 r. ze starostwem sieradzkim. Zmarł z początkiem 1397 r., pozostawiając z nieznanej z imienia żony synów: Adama i Mikołaja. Ufundowany przez Drogomira kościół p.w. św. Mikołaja był kościołem filialnym wchodzącym w skład parafii gawłuszowickiej archidiakonatu sandomierskiego. Jako samodzielna parafia została erygowana 7 października 1403 roku przez biskupa krakowskiego Piotra Wysza, który w 1412 roku przeniesiony został na biskupstwo poznańskie. Decyzja o utworzeniu samodzielnej parafii świadczy, iż pod koniec XIV wieku Borowa była dość prężnym ośrodkiem gospodarczym i spełniała podstawowe warunki do założenia parafii. Ważnym czynnikiem powodującym tworzenie parafii byty warunki geograficzne. Borowa i okoliczne tereny od parafii gawłuszowickiej oddzielała rzeka Wisłoka, a jej częste wylewy utrudniały dostęp do kościoła. |
wstecz |
---|