Najdawniejsze dzieje Borowej: |
Napisał: Szczepan Komoński | |||||||
piątek, 23 lutego 2007 | |||||||
Strona 4 z 5
Uczniowie borowskiej szkoły ludowej odznaczali się również głębokim patriotyzmem. Na uwagę zasługuje fakt, iż na hasło rzucone przez Wincentego Witosa "Ojczyzna w niebezpieczeństwie", dziewięciu młodych chłopców ochotniczo zgłosiło się do wojska. Byli to: Józef Czerw, Józef Czaja, Marian Czaja, Jan Jędrzejowski, Władysław Jędrzejowski, Jan Paluch, Jan Pazdyk, Stanisław Smolicha i Jan Tomaszek. Wszyscy swoje własne życie złożyli na ołtarzu Ojczyzny. Borowska szkoła ludowa mimo założeń ustawowych była bardzo prężnym ośrodkiem oświatowym podającym wiedzę dzieciom wiejskim i prowadzącym walkę z zacofaniem. Lata przełomu XIX i XX wieku przyniosły widoczny pęd młodzieży chłopskiej do podnoszenia kwalifikacji. Ci, którzy podjęli dalszą naukę mimo trudnej drogi prowadzącej od wiejskiej szkółki ludowej przez gimnazjum do studiów uniwersyteckich, uparcie osiągali zamierzony cel.
W latach 1885-1893 Komitet Kościelny pod przewodnictwem Feliksa Kwiatkowskiego h. Nowina z Lisówka przeprowadził jedną z największych inwestycji - budowę murowanego kościoła. Zaprojektowany przez Władysława Wimmera kościół pod wezwaniem św. Mikołaja wybudowano kosztem całej parafii. Konsekracji dokonał biskup Ignacy Łobos 14 września 1895 roku. Kościół jest jednym z nielicznych zabytków architektury na terenie Borowej. Zachowuje charakterystyczne dla XIX stulecia cechy stylu elektycznego, w którym dostrzec można pewne cechy tzw. renesansu lubelskiego. W 1904 roku wójt gminy Borowa Jakub Wiącek założył kasę, która po zarejestrowaniu w Sądzie w Tarnowie otrzymała nazwę "Spółka Oszczędności i Pożyczek w Borowej". Zakresem swego działania kasa obejmowała obszar parafii borowskiej. Głównym jej celem było udzielanie członkom pożyczek na potrzeby rolnicze oraz przyjmowanie wkładów od każdego mieszkańca. W 1927 roku kasa zmieniła nazwę na "Kasę Stefczyka z nieograniczoną odpowiedzialnością w Borowej". Już we wrześniu 1914 roku teren Borowej został objęty działaniami wojennymi. Walki nad Wisłoka między wojskami austriackimi a rosyjskimi trwały przez 5 dni, po których 23 września wieś została zajęta przez Rosję. Zostali oni wyparci z okolic Borowej dopiero w dniach 11-12 maja 1915 roku. Po tych wydarzeniach do końca 1918 roku nie było działań wojennych, lecz przez wioskę szły w kierunku frontu różne uzupełnienia w ludziach i sprzęcie. Spośród zmobilizowanych mieszkańców wioski 23 osoby zginęły walcząc na różnych frontach l wojny światowej jako żołnierze armii austriackiej. Po odzyskaniu niepodległości wieś nadal pozostawała w powiecie mieleckim, wchodzącym w skład województwa krakowskiego. W 1921 roku liczba ludności wynosiła 1426 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 132 osoby na km2 i była znacznie wyższa od przeciętnej gęstości przypadającej na powiat mielecki. Mieszkańcy wsi utrzymywali się wyłącznie z rolnictwa a brak pracy powodował, że wiele osób emigrowało do Francji i USA. Dopiero podjęcie przez rząd w 1936 roku decyzji o budowie Zakładów Lotniczych w Mielcu dawało możliwość otrzymania pracy dla dużej ilości bezrobotnych. Okupacja hitlerowska rozpoczęła się 8 września 1939 roku. Już w jesieni zorganizowane zostały pierwsze komórki tajnych organizacji. Na terenie Borowej i okolic działały oddziały partyzanckie AK, BCh i "Jędrusie". Przez cały okres okupacji funkcjonowała szkoła, w której zorganizowane było tajne nauczanie na szczeblu podstawowym i średnim. Początki tajnego nauczania na poziomie szkoły średniej ogólnokształcącej wiążą się ściśle z dziejami powszechnej szkoły borowskiej, gdyż w jej murach nauczyciele przystąpili do organizowania tajnych kompletów. Inicjatywa kontynuowania dalszej lub przerwanej nauki wyszła od kierownika szkoły Antoniego Sierpowskiego, który wystąpił z propozycją uruchomienia w szkole kursu buchalterii i korespondencji (tak nazywano wtedy kurs księgowości). Po przeprowadzonych rozmowach z rodzicami na pierwszy kurs trwający pięć miesięcy zgłosiło się około 20 uczniów. We wrześniu 1940 roku rozpoczęto prowadzenie kursu księgowości, na którym zajęcia prowadzili małżonkowie Antoni i Janina Sierpowscy. W lutym 1941 roku rozpoczęto nowy kurs, w którym uczestniczyło 21 osób. |
wstecz |
---|